Veda Hutbesi Anlatıldı

Şehit İbrahim Tanrıverdi Sanat Sokağı’ndaki Sanat Galerisi Salonu’nda düzenlenen programda İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Fethullah Zengin, Veda Hutbesi’ni anlattı. “Hz. Peygamber’in Vasiyeti: Veda Hutbesi ve Tahlili” başlığıyla işlenen derste, Hicretin 10. yılı 9 Zilhicce günü (Miladi olarak 8 Mart 632 tarihinde) ve 100 bini aşkın Müslümana verilen Hutbe üzerinde duruldu. 
Hutbede temel ilkeler var
Derste, Fethullah Zengin, şunları kaydetti: 
“Veda Hutbesini, esasından yaklaşık 8-9 yıl önce gerçekleşmiş olan Akabe Biatlarından ayrı düşünmüyorum. Birbirine çok paralel iki içeriğe sahip iki hadise. Bazı temel ilkeler var hutbede. Takvayı, Allah’a itaat etmeyi tavsiye ediyor. İnsanların yanlarındaki emanetleri sahiplerine vermesini emrediyor. ‘Her bir Müslümanın yanında emanet olarak bulunan şeyi muhakkak sahibine vermesi gerekir’ diyor. Güvenilirliğe işarette bulunuyor. Faizi kaldırıyor ve diyor ki; ilk kaldırdığım faiz de Amcam Abbas’ın faizidir. Kan davalarını da kaldırıyor ve burada da faizdeki gibi bir yöntem takip ederek, ‘ilk kaldırdığım kan davası da Amcamın oğlu Ubeyde bin Haris’in kan davasıdır’ diyor. Önce Resulullah (s.a.v) kendi ailesinde bulunan ilga etmesi gereken şeyleri ortadan kaldırıyor. Sonra diğer insanlara tavsiyede bulunuyor. ‘Müslüman Müslümanın kardeşidir’ diyor Resulullah ve devam ediyor; ‘Onu aldatmaz, ona ihanet etmez, onun hakkında gıybet etmez. Müslümanın kanı Müslümana haramdır. Hepiniz Âdem’densiniz. Arap olanın Arap olmayana; siyahın beyaza, beyazın siyaha bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takva iledir.’ Takva da dünyevi bir ölçü değildir, bunu da Allah Teâla değerlendirecektir. Akabe Biatında Resulullah(s.a.v) sözleşme yaparken onlara diyor ki ‘Allahtan başkasına ibadet etmeyeceksiniz. Yalan söylemeyeceksiniz. İftira atmayacaksınız. Zina yapmayacaksınız. Hırsızlık yapmayacaksınız ve maruf olan her işte bana itaat edeceksiniz.’ Bu Akabe Biatı ile Veda Hutbesi arasında bir paralellik, benzerlik var. Resulullah’ın işe başlarken söylediği ile ayrılırken söylediği aynı şeyler. Geri kalan hepsi zaman içinde değişmiş şeyler.
Peygamber Efendimiz, Arafat Vadisinin ortasında verdiği Hutbede ‘İnsanlar! Yarın beni sizden soracaklar, ne diyeceksiniz?’ diye sorduğunda; Sahabe, ‘Allah'ın elçiliğini ifa ettiniz, vazifenizi hakkıyla yerine getirdiniz, tebliğ ettiniz’ dediler. Bunun üzerine Efendimiz (S.A.V.) şahadet parmağını kaldırıp “Şahit ol yâ Rab!’ diyor ve 3 defa bunu yapıyor. İnsanların dikkatini çekiyor.”